به نقل از «ایسنا»

تفسیر موضوعی ناظر بر نیاز جامعه اسلامی از دیدگاه شهید صدر بررسی شد

تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۳۲۴۴۴

نخستین نشست درس گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر با بررسی مباحثی چون نظام فرهنگی، تحولات اجتماعی تفسیر موضوعی ناظر بر نیازهای جامعه اسلامی با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین سید امید مؤذنی برگزار شد.

به گزار ایسنا به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نخستین نشست از سلسله درس گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر به همت اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و با همکاری پژوهشگاه تخصصی شهید صدر برگزار شد و حجت‌الاسلام و المسلمین سید امید مؤذنی ضمن معرفی شخصیت فردی و اجتماعی شهید صدر، اندیشه‌های او را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مؤذنی در ابتدا با اشاره به اینکه برای شناخت اندیشه‌های شهید صدر باید ابعاد مختلف شخصیت وی مورد بررسی قرار گیرد، گفت: برخی از خطاها و برداشت‌های نادرست که ناظر بر ناآگاهی نسبت به شرایط اجتماعی و ویژگی‌های شخصیتی شهید صدر بوده، باعث شده اندیشه‌های شهید صدر و ابعاد مختلف شخصیت او به درستی تحلیل و شناخته نشود.

وی ادامه داد: باید توجه داشت تولید کننده متن در چه بافت زمانی،‌ شرایط اجتماعی و تاریخی زیسته و زیست او چه تأثیری بر گفتار و نوشتار او گذاشته است که شناخت این فاکتورها برای دریافت ابعاد مختلف شخصیت و اندیشه یک اندیشمند مهم است.

این مدرس علوم حوزوی با اشاره به پیشینه و بافت زیسته شهید صدر گفت: آیت‌الله شهید صدر از خاندانی مهم و تاثیرگذار در علم شیعه در سده‌های اخیر است. شهید صدر در طول زندگی ۴۵ ساله خود پژوهش و دستاوردهای مهمی در حوزه علوم فقهی و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی انسان به ثمر رسانده است که تفسیر موضوعی او از آخرین دستاوردها و فراورده‌های علمی این اندیشمند است که امروزه در اختیار ما است؛ زیرا پس از آن هرچه تولید کرده در دوران حبس و در زندان رژیم بعث عراق بوده و مصادره شد.

وی افزود: آیت‌الله شهید صدر یک شخصیت فقیه و اصولی، فیلسوف و عالمی است که در علوم حوزوی به طور خاص و چه در علوم انسانی به شکل کلی صاحب دیدگاه بوده است که تأکید و توجه بر جنبه فقه و اصول در مباحث ایشان بسیار مهم است؛ چراکه رکن اصلی شخصیت ایشان را فقاهت تشکیل می‌دهد و شناسایی ما نسبت به شخصیت او با محور فقاهت سنجیده می‌شود.

مطالعات تفسیری ۴ دهه گذشته جهان اسلام متأثر از روش تفسیری شهید صدر است

حجت‌الاسلام مؤذنی نوآوری در تفسیرهای شهید صدر را مشخصه بارز در تفسیرهای ارائه شده از وی دانست و گفت: مفسر قلمداد کردن شهید صدر را اگر به معنای رایج یعنی تفسیر حجم انبوهی از گفتارهای تفصیلی بدانیم و یا در مقایسه با شخصیت بارز علامه طباطبایی بررسی کنیم، حتماً نمی‌توان شهید صدر را از حیث حجمِ دستاوردها مفسر دانست. اما از این جهت که شهید صدر در حوزه تفسیر دست به نوآوری زده، می‌توان او را مفسر نامید؛ زیرا نوآوری‌های مهمی در مقوله تفسیر داشته است. سطح نوآوری او در تفسیر به گونه‌ای بوده که می توان شهید صدر را پایه گذار مکتب جدید در علم تفسیر دانست. نوآوری تفسیری شهید صدر به اندازه‌ای است که برخی از پژوهشگرانِ حوزه مطالعات تفسیری مدعی هستند که مطالعات تفسیری ۴ دهه گذشته جهان اسلام متأثر و یا ناظر بر روش تفسیری شهید صدر است. به این معنا که دستاورد روشی در حوزه تفسیر در جهان اسلام ناظر بر روش صدر بوده است.

وی در توضیح نسبت شهید صدر با مطالعات تفسیری و قرآنی اظهار داشت: اولین بروز و ورود شهید صدر به جهان علم و اندیشه،‌ چاپ همزمان ۲ کتابِ «غایب الفکر» که یک مجموعه ۱۰ جلدی از اندیشه‌های اصولی است و همچنین کتاب «فدک در تاریخ» است. طبق روایت‌ها کتاب «فدک در تاریخ» اثری است که ظاهراً شهید صدر در ۱۳ سالگی نوشته است و البته این موضوع محل اختلاف شاگردان او بوده است. برخی معتقدند این کتاب در سن ۱۱ سالگی، برخی می‌گویند در سن ۱۳ سالگی و بعضی‌ها نگارش این کتاب را مربوط به ۱۷ سالگی شهید صدر می‌دانند. اما بررسی‌ها و مطالعات شخصی من نشان می‌دهد که این کتاب در ۱۱ سالگی شهید صدر نوشته شده در ۱۳ سالگی بازنویسی و در ۲۰ سالگی به چاپ رسیده است.

 مؤذنی بیان کرد: شهید آیت‌الله صدر از ابتدای حضور خود در جهان علم و اندیشه و از زمانی که به مثابه یک اندیشمند کتاب‌های او منتشر شد؛ مجتهد بود و اجتهاد صدر را دو مرجع عالیقدر شیخ محمدرضا آل یاسین و حضرت آیت‌الله خویی تایید کرده‌اند. نکته قابل توجه این است که یکی از شروط شهید صدر برای ورود به عالم تفسیر مجتهد بودن فرد است. یعنی فردی می‌تواند وارد عالم تفسیر شود که توانایی استنباط مقصود وحیانی را از متون دینی داشته باشد و نظامِ اعتبارِ استنباط را کسب کرده باشد و با روشی معتبر، متون دینی را خوانش و به محتوای آن دست پیدا کند. به همین دلیل است که در همه دستاوردهای نظری او روح قرآنی وجود دارد.

وی توجه به مفاهیم در اندیشه‌های آیت‌الله شهید محمدباقر صدر را یکی از مهمترین ارکان شناخت اندیشه‌های او عنوان کرد و گفت: شهید صدر به مفاهیم می‌پردازد و حقایق و وقایع مختلفِ موجود در زندگی را در ابعاد مختلف انسان شناسی و هستی شناسی بررسی می‌کند و بخش قابل توجهی از این مفاهیم را از دل قرآن تفسیر می‌کند. توجه شهید صدر به مفاهیم قرآنی در تمام ابعاد پژوهش‌های شهید صدر قابل تامل است.

وی متذکر شد: از این جهت تفسیر موضوعی شهید صدر در حوزه محتوا درباره منطق تحول اجتماعی حرف می‌زند و این منطقِ تحول اجتماعی با مدلی که شهید صدر در آغاز حرکت سیاسی خود یعنی مدل حزب طراحی کرده بود؛ متفاوت است. شهید صدر معتقد است که تحول اجتماعی از انسان آغاز می‌شود و انسان می‌تواند تحول اجتماعی و در ادامه تحول تاریخی را به وجود آورد.  در این مسیر زیرساخت‌های فکری مهمی را باید بپذیرد تا عمل انقلابی شکل گرفته و در نتیجه تداوم و ارتقای این موضوع نظام فرهنگی شکل خواهد گرفت.

این مدرس دانشگاه در پایان یادآور شد: شهید صدر در نظام فرهنگی ایده الگوها و طبقه بندی سه گانه الگوها را مطرح می‌کند و معتقد است برای تغییر جامعه باید روی الگوی ارزش‌ها دست گذاشت. درواقع تفاوت عمده تفسیر موضوعی شهید صدر با دیگر تفاسیر موضوعی این است که تفسیر موضوعی شهید صدر منجر به ارائه نظریه‌هایی درباره سیاست، اقتصاد، تحولات اجتماعی و فرهنگی می‌شود که در این نظریه‌های مسئله روش را که همچنان مهمترین دغدغه در حوزه اندیشه است؛ مطرح می کند.   

در پایان نخستین نشست از سلسله درس گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر حجت‌الاسلام والمسلمین سیدامید مؤذنی به سئوالات پژوهشگرانی که به صوری حضوری و یا مجازی در جلسه شرکت کرده بودند؛ پاسخ داد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: اندیشه های شهید صدر جشنواره فیلم فجر 1401 جشنواره فجر 1401 جشنواره فیلم فجر برگزیده ها سفر جشنواره فجر جشنواره شعر فجر و کتاب سال جشنواره فیلم فجر 1401 جشنواره فجر 1401 جشنواره فیلم فجر تفسیر موضوعی شهید صدر مطالعات تفسیری تحول اجتماعی شهید صدر حجت الاسلام ابعاد مختلف شهید صدر شهید صدر شهید صدر شهید صدر آیت الله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۳۲۴۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

موج حمایتها از طرح نور | ۳۲ دستگاه متولی حجاب، از فراجا دفاع کنند

به گزارش جام جم‌آنلاین، با اینکه برخی دیدگاه‌ها در این‌باره دچار غرض ورزی و ضدیت با احکام دینی بود، اما بخش دیگری از نقدها با هدف کارآیی بیشتر چنین طرح‌هایی مطرح شد که باید به آنها توجه داشت.

با این همه، واقعیت اینست که موافقان و مخالفان طرح نور یک واقعیت را نمی‌توانند نادیده بگیرند و آن اینکه مطالبات مردمی درخصوص رسیدگی به وضعیت بی حجابی ، ناهنجاریهای اجتماعی وبرهنگی در برخی مناطق و بعضا هدایت شده در یک سال اخیر جدی است.

مردم انتظار ندارند خیابانهای ایران در معرض گناهی آشکار و سبک زندگی مفایر با فرهنگ ایرانی و احکام اسلامی باشد.

حمایت قوای سه گانه و دستگاههای حاکمیتی از اجرای طرح نور و وحدت نظر در این زمینه با هدف جلوگیری از تضعیف فراجا ، پاسخی به مطالبه پشتیبانی های لازم قانونی، مادی و معنوی برای کمک به ارتقاء و موثر بودن سطح عمل فراجا در برخورد با بی حجابی است.

با وجود تلاشها برای درگیر کردم طرح نور با حواشی، این طرح با اجماع نظر کامل سیاستگذاران در حال اجراست.

نکته مهم این حمایتها، ضرورت اقتدار نیروهای انتظامی کشور در انجام وظایف قانونی در مقابله با ناهنجاریهای اجتماعی و درخواست برای هوشمند سازی، حرفه ای سازی و توجه به عمل هنرمندانه در مواجه با مردم و موضوعات فرهنگی اجتماعی است.

روشن است که انتظار از پلیس برای رعایت ظرافتهای یک طرح فرهنگی بالاست اما این انتظارات نباید اصل طرح را دچار حاشیه کند.

باید توجه داشت که آنچه باعث شده پلیس به موضوع حجاب ورود کند، کم‌کاری سایر دستگاه‌هاست. شرح وظایف دستگاه‌های 32‌ گانه متولی عفاف وحجاب برای ایفای وظایف مربوطه روشن است اما متاسفانه هر یک به دلایلی، کارآمدی کافی در رعایت این وظایف را ندارند.

شاید تصویب و عملیاتی کردن قانون جامع عفاف وحجاب در مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان و تصریح شفاف وظایف دستگاه‌های متولی می‌تواند هناهنگی اجرایی در عمل به قانون حجاب را افزایش دهد.

واقعیت اینست که باوجود ضرورت تلاش برای اجرای هرچه بهتر طرح نور و پرهیز از اقداماتی که موجب حاشیه‌سازی در این رابطه شود، نقش دشمن در ایجاد و گسترش بی حجابی و ناهنجاریهای اجتماعی ضدفرهنگ ایرانی ، اسلامی پررنگ است.

بازخوانی برخی پرونده های فساد و آثار شوم آن بر خانواده و جامعه و توجه دست های پنهان آن حکایت از آن دارد که مقوله حجاب در این موضوعی امنیتی است که نمی‌توان برای حفظ آرامش اجتماعی به آن بی تفاوت بود.

هرچه هست، جامعه، انتظار پاکسازی جامعه از انحرافات را دارد و در این مسیر هرگز نباید تحت تاثیر تبلیغات پرحجم در فضای مجازی قرار گرفت.